Het Keti Koti pad

1. – Logement de Gaaper

(Hof 39, 3811 CK Amersfoort)

Als je goed kijkt zie je op de voorgevel een beeld, een zogenaamde ‘gaper’ bij Hof 38. Hier zat in de 19de eeuw dhr. W. Putman, barbier, tapper en winkelier met zijn “Drogerijen en verfwaren De Gaper.” In 1830 werd het een apotheek. De huidige gaper op de voorgevel is een kopie van het origineel dat er rond 1830 kwam te hangen. 

Een gaper ontwikkelde zich tot beeldmerk (uithangbord) voor apotheken en drogisterijen. Het beeld bij Hof 38 stelt het hoofd voor van een Romeinse soldaat. De open mond is symbool voor het innemen van medicatie en/of de verbazing om de grote hoeveelheid verschillende producten in de winkel (vergapen). In drogisterijen en apotheken werden in de 19de eeuw veelal specerijen en kruiden uit de koloniën gebruikt bij het maken van geneesmiddelen.

(Tekst gaat door onder foto)

In de vroegmoderne tijd kwamen veel exotische geneesmiddelcomponenten Europa binnen door handel met het Ottomaanse Rijk. Dit rijk besloeg een enorm gebied in Noord-Afrika, Azië en Europa en had Constantinopel in het huidige Turkije als hoofdstad. Europeanen handelden met de islamitische Ottomanen in onder meer aloë vera, sennabladeren, kolokwint appels, opium, saffraan, kurkuma en verschillende harsen, gommen en mineralen zoals Arabische gom, wierook, mirre en bitumen. Waarschijnlijk is de oosters geklede gaper een verwijzing naar de herkomst van deze grondstoffen.

 Traditioneel worden de oosterse gapers onderverdeeld in twee groepen: de muzelman en de moor. ‘Muzelman’ is een oud woord voor moslim, waarmee vaak specifiek de inwoners van het noordwestelijke deel van Afrika bedoeld werden. Gapers met een tulband en een blanke of olijfkleurige huidskleur worden tot dit type gerekend. ‘Moor’ verwees oorspronkelijk ook naar inwoners van Noordwest-Afrika, maar het woord kreeg in de zeventiende eeuw de betekenis van ‘zwarte’ of ‘neger’.  Gapers met een tulband en een donkerbruine of zelfs bijna zwarte huidskleur worden tot dit tweede type gerekend.

 Gapers zijn de laatste jaren controversieel vanwege hun karikaturale karakter.

.

(Tekst gaat door onder foto)

Bron: https://www.nationaalfarmaceutischmuseum.nl/artikelen/het-achterste-van-de-tong

Vorige stop | Hoofdpagina | Volgende stop